Ülkemizde her 8 kişiden 1’inin diyabeti var!
Yüksek sıcaklıklar, artan nem oranı ve tatil planları derken değişen günlük alışkanlıklar yaz mevsimini diyabet hastaları için kuvvetli bir periyoda çevirebiliyor. Bilhassa serinletici meyveler, soğuk içecekler ve dondurma üzere saf görünen yaz keyifleri ile öğün atlamaya yol açan uzun günler kan şekeri istikrarını tehdit eden gizli tuzaklara dönüşebiliyor. Acıbadem Taksim Hastanesi İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Edvin Murrja “Yaz mevsimi hoş fakat diyabet hastaları açısından bir o kadar dikkat isteyen bir devir. Su kaybından ilaçların saklanmasına dek birçok etken diyabetliler için sorun olabiliyor. Meğer kolay lakin tesirli tedbirlerle sağlıklı ve keyifli bir yaz geçirmek mümkün” diyor. Ülkemizde yaklaşık her 8 şahıstan birinin diyabetinin olduğunu lakin birçoklarının bunun farkında bile olmadığını belirten Dr. Murrja “Diyabet kontrol altına alınmadığında; kalp-damar hastalıkları, böbrek yetmezliği, görme kaybı, hudut hasarı üzere önemli sıkıntılara yol açabiliyor” diye konuşuyor. İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Edvin Murrja, diyabette ihmale gelmez 7 yaz tedbirini anlattı, kıymetli ihtarlar ve tekliflerde bulundu.
- Yaz meyvelerinde çoka kaçmayın!
Karpuz, kavun, incir, üzüm üzere yaz meyveleri serinletici ve çok cazip olabilir. Lakin şeker oranları yüksektir ve ölçüsüz tüketildiklerinde kan şekerinde ani yükselmelere neden olur. Birçok kişi “doğal şeker” diyerek sınırsızca meyve yer fakat diyabetli bireyler için porsiyon denetimi çok kıymetli. Bilhassa karpuz üzere glisemik indeksi yüksek meyveler büyük dilimlerle yendiğinde süratli şeker yükselişi yaratır. Ayrıyeten meyveleri tek başına değil protein yahut sağlıklı yağ içeren yiyeceklerle birlikte tüketmek kan şekerini daha istikrarlı yükseltmeye yardımcı olur. Tatilde de bilhassa açık büfelerde sınırsız meyve tabağına kapılmak yerine ölçülü davranın.
- Yanınızda küçük atıştırmalıklar bulundurun!
Tatilde daha çok yürürüz, denize gireriz, hareket ederiz. Öğün saatleri kayar, atlanır. Tüm bunlar hipoglisemi riskini artırır. Sıcak havalarda kan şekerinin sırf yükselmesi değil, ani ve sinsi düşüşler de risklidir. Terleme ve sıvı kaybı bedenin glukoz kullanımını değiştirir. En büyük tehlike, hipogliseminin sıcaktan ayırt edilememesidir. Terleme, halsizlik, sersemlik sıcak çarpmasıyla karıştırılabilir. Bu yüzden ölçüm aygıtınızı kesinlikle yanınızda bulundurun ve tertipli ölçüm yapın. Daha evvel de şeker düşüşleri yaşadıysanız yanınızda küçük atıştırmalıklar taşıyın.
- Gölge ve serin alanları tercih edin
Öğle saatlerinde güneşin altında kalmak herkes için zorlayıcıdır fakat diyabetli bireyler için daha da riskli olabilir. Beden sıcaklık düzenlemesini yaparken damarlar genişler, sıvı-elektrolit istikrarı bozulur ve kan şekeri beklenmedik formda oynar. Bilhassa 11.00–16.00 ortası direkt güneşe dikkat edin. İnce, açık renkli, pamuklu giysiler tercih edin. Kolay üzere görünse de şapka ve güneş gözlüğü kullanmayı ihmal etmeyin. Gölgelik yahut klimalı alanlarda vakit geçirmek daha inançlıdır. Uzun müddet dışarıda kalmanız gerekiyorsa kesinlikle suyunuzu alın ve sık sık mola verin. Unutmayın, sıcak çarpması önemli sonuçlara yol açabilir.
- Bol su tüketin
Diyabet hastalarında susuzluk kan şekeri düzeylerinin daha da yükselmesine neden olabilir, zira beden fazla şekeri idrarla atarken su da kaybeder. Bol su içmek, böbreklerin düzgün çalışmasına, toksinlerin atılmasına ve kan şekerinin dengelenmesine yardımcı olur. Suyun yerine şekerli içecekler yahut gazlı içecekler tüketmek kan şekerini yükselttiği için tehlikelidir. Yazın bilhassa açık havada geçirilen mühletlere dikkat ederek her saat başı su içmeyi hatırlamak değerlidir.
- Hareketi yanlışsız planlayın
Yaz mevsimi açık hava yürüyüşleri, yüzme yahut spor yapmak için ülküdür. Lakin sıcak havada denetimsiz yahut çok antrenman, kan şekerinin süratle düşmesine sebep olabilir. Fizikî aktivitenin günün serin saatlerinde (sabah erken yahut akşamüstü) planlanması, idman öncesi ve sonrası kan şekerinin ölçülmesi önerilir. Ayrıyeten su kaybını önlemek için antrenman sırasında kâfi su içmek gerekir. Tatilde spor yaparken bu planlama ihmal edilebiliyor fakat evvelce planlı hareket birçok dertten kurtarır.
- Tatilde ilaçlarınızı ihmal etmeyin!
İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Edvin Murrja “Tatilde öğün saatlerinin değişmesi, aktivitelerin artması yahut serinlemek için dışarıda uzun müddet vakit geçirilmesi ilaç saatlerini unutmaya yol açabilir. Bu nedenle seyahate çıkmadan evvel tedavi planı gözden geçirilmeli, ilaçlar için serin saklama çantaları hazırlanmalı ve doz saatleri kesinlikle hatırlatıcılarla planlanmalıdır. Yaz tatili keyfini riske atmamak için tedaviyi aksatmamak kıymetli; kısa bir ihmal bile önemli kan şekeri dalgalanmalarına neden olabilir” diyor.
- Tatil rehavetine kapılmayın
Yazın getirdiği tatlı rehavet sıhhat denetimlerini erteleme alışkanlığına yol açabilir. Fakat diyabet dört mevsim denetim gerektirir. Tertipli denetimler yalnızca kan şekerine değil, böbrek işlevlerine ve öteki komplikasyon risklerine de bakar. Tatile çıkmadan evvel denetimlerinizi yaptırın. Ölçüm aygıtınızı ve günlük kayıtlarınızı ihmal etmeyin. Kısa vadede “tatildeyim ne olacak” diye düşünüp sıhhatinizi riske atmayın. Unutmayın; kolay lakin tesirli tedbirlerle sağlıklı ve keyifli bir yaz geçirmek mümkün!
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
