Kanser tedavisinde çığır açan hücreler Türkiye’de üretilecek
İstinye Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi ve Liv Hospital Rejeneratif Tıp Kök Hücre Üretim Merkezi Yöneticisi Prof. Dr. Erdal Karaöz’ün verdiği bilgilere nazaran, Türkiye’de kanser hücrelerini amaç alıp yok edebilen özel hücrelerin üretileceği bir laboratuvar kuruluyor. Samsun’da düzenlenen bilgilendirme toplantısında konuşan Prof. Dr. Karaöz, Orta Karadeniz bölgesindeki tabiplere kök hücre tabanlı hücresel tedaviler ve gen tedavileri konusundaki son gelişmeleri aktardı.
Ölü hücreler tedavi edilemiyor, kök hücre umut oluyor
Prof. Dr. Karaöz, son yıllarda kök hücrelerin değerinin giderek arttığını belirterek, tıbbın mevcut koşullarda kimi hastalıkları yüzde 100 tedavi edemediğini tabir etti. Bu hastalıkların büyük bir kısmını nörodejeneratif hastalıklar olarak tanımlayan Karaöz, “Bu hastalıkların ortak karakteristiği ilgili oldukları organlardaki hücrelerin bir nedenden ötürü ölmesi ve bu ölen hücrelerin fonksiyonunu görmemesi sonucunda klinik sonuçlarla karşılaşılmaktadır. Örneğin, Parkinson hastalığında dopamin üreten hücrelerin ölmesi sonucunda bu hastalığın klinik belirtilerini hastalar göstermeye başlamaktadır ya da tip1 diyabet diye isimlendirdiğimiz hastalıkta da pankreasta insülin üreten hücreler ölmektedir. İşte ne yazık ki hiçbir cerrahi bir usul hiçbir ilaç bu ölen hücrelerin yerine yenilerini koyamamaktadır” dedi.
Türkiye’de hücresel tedaviler gelişiyor
Bu nedenle, son 30 yılda dünya genelinde ve Türkiye’de bu alanda değerli araştırmalar ve çalışmalar yapıldığını lisana getiren Prof. Dr. Karaöz, özellikle son 10 yılda Türkiye’de Sıhhat Bakanlığı’nın denetimi altında onay alınarak hücresel tedaviler alanında hastalara yardımcı olunduğunu belirtti. Bu noktada dikkat edilmesi gereken kimi konuların ortaya çıktığını söz eden Karaöz, şunları söyledi:
“En değerli meselelerden bir tanesi üretilen hücrelerin uygun standartlarda, memleketler arası standartlarda bizim GMP yani âlâ üretim kaidelerinde üretilen laboratuvarlarda üretiliyor olması gerekiyor. Münasebetiyle bu üretilen hücrelerin çabucak siz hastanızda uygulayamazsanız Sıhhat Bakanlığı’ndan onay almanız gerekiyor. Daha sonra uygulamanız gerekiyor. Bir de tabi çok daha değerlisi ki bu alan ne yazık ki her geçen gün gözlemliyoruz istismara açık bir alan olmaya başladı. Zira hastalara boş vaatler verip bu tedavileri uygulamak uygun değil. Bu tedaviyi aldıktan sonra düzgünleşme potansiyeli olan hastalara bu uygulamaların yapılması gerekiyor.”
Kök hücre kanser yapar mı
Kök hücrelerle ilgili sıkça sorulan “Kanser yapar mı?” sorusuna da açıklık getiren Prof. Dr. Karaöz, “Hayır yapmaz. Gerek bizim şu ana kadarki klinik tecrübelerimiz gerekse dünyadaki klinik tecrübeler bize bunu söylüyor. Bizim kullandığımız kök hücrelerden bahsediyoruz. Biz buna erişkin kök hücresi diyoruz. Klinikte yeni doğmuş bebeklerin göbek kordonundan dokusundan elde ettiğimiz kök hücreleri kullanmaktayız. Hasebiyle bu hücreler bugüne kadar yapılan bilimsel çalışmalar göstermiştir ki asla rastgele bir önemli yan tesire sebebiyet vermemekte ve kanser üzere birtakım olaylara sebebiyet vermemektedir” biçiminde konuştu.
Geleceğin tedavisi: Hücresel İmmünoterapi ve CAR T-cell Teknolojisi
Prof. Dr. Karaöz, gündeme yavaş yavaş girmeye başlayan bir başka kıymetli mevzunun ise hücresel immünoterapi olduğunu söyledi. Kanser tedavisinde radyoterapi, kemoterapi ve akıllı ilaçlar üzere seçenekler olmasına karşın hala tedavi edilemeyen olayların bulunduğunu belirten Karaöz, bilhassa hematolojik malignanslar yani kan kökenli kanserlerin birtakım tipleri için CAR T-cell olarak isimlendirilen yeni bir teknolojinin ortaya çıktığını ve Amerika’da doğan bu teknolojinin yavaş yavaş tüm dünyaya yayıldığını aktardı.
Türkiye’nin birinci “CAR T-cell laboratuvarı” yolda
Prof. Dr. Karaöz, Türkiye olarak kendi hastanelerinde de bu güçlü hücreleri üretebilecek bir laboratuvarın kuruluş etabına başladıklarını müjdeleyerek, “Biz de Türkiye olarak bizim hastanemizde bu çok güçlü olan hücreleri yani hastaya enjekte ettiğiniz vakit kanser hücrelerini yakalayıp öldürebilme potansiyeline sahip olan bu hücreleri üretebilme kapasitesine sahip bir laboratuvarın kuruluş kademesine başladık. Ümit ediyorum ki 6 ay ila 1 yıl içerisinde bu laboratuvarda üretilen CAR T-cell hücreleri inşallah Türk insanlarının da yararına sunulacak. Bu bahiste da buradaki tabip arkadaşları bilgilendireceğiz” tabirlerini kullandı.
Gelecekte bu teknolojiyle otoimmün hastalıklar tedavi edilebilecek
Kurulacak laboratuvardan kelam eden Prof. Dr. Karaöz, şöyle konuştu:
“Liv Hospital Vadi İstanbul Şubesi’nde, çok büyük ve kompleks bir laboratuvar olacak. Bu laboratuvar çok özel bir laboratuvar. Bu laboratuvarda üretilecek olan hücrelere, sizin kanser hücrelerinizi tanıtıyor olacağız ve bu savaşçı hücreleri tekrar size enfüze edecek hematologlar ve sizin kanser hücrenizi yakalayıp öldürecek. Yani spesifik amaca yönelik bir tedavi diye de isimlendirebiliriz. Bu çok yeni bir teknoloji. Dünyada inanılmaz bir teknoloji ivme kazandı. Amerika’da doğdu. Avrupa’da yavaş yavaş yaygınlaşmaya başladı. İnşallah biz de Türkiye’de bu alanda faaliyet gösteren birinci merkezlerden biri olacağız. Gelecekte bu teknoloji ile solit organ tümörleriyle, otoimmün hastalıkların tedavisi kelam konusu olabilecek.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
