İstatistiklerle Çocuk, 2024
Türkiye nüfusunun %25,5’ini çocuk nüfus oluşturdu
Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına nazaran 2024 yılı sonu prestijiyle, Türkiye nüfusu 85 milyon 664 bin 944 kişi iken bunun 21 milyon 817 bin 61’ini çocuklar oluşturdu. Çocuk nüfusun %51,3’ünü erkek çocuklar, %48,7’sini kız çocuklar oluşturdu. Birleşmiş Milletler tarifine nazaran 0-17 yaş kümesini içeren çocuk nüfus, 1970 yılında toplam nüfusun %48,5’ini oluştururken bu oran 1990 yılında %41,8 ve 2024 yılında %25,5 oldu.
Nüfus projeksiyonlarının demografik göstergelerdeki mevcut yapının devam edeceğini varsayan ana senaryosuna nazaran çocuk nüfus oranının 2030 yılında %22,1, 2040 yılında %17,9, 2060 yılında %16,9, 2080 yılında %15,2 ve 2100 yılında %14,5 olacağı öngörüldü.
Doğurganlık göstergelerindeki süratli düşüş eğiliminin devam edeceğini varsayan düşük senaryoya nazaran çocuk nüfus oranının 2030 yılında %22,0, 2040 yılında %16,7, 2060 yılında %13,9, 2080 yılında %11,1, 2100 yılında %9,9 olacağı öngörüldü.
Doğurganlığı artırıcı önlemlerin tesirli olacağını varsayan yüksek senaryoya nazaran çocuk nüfus oranının 2030 yılında %22,3, 2040 yılında %18,9, 2060 yılında %18,7, 2080 yılında %18,9, 2100 yılında %18,6 olacağı öngörüldü.
Çocuk nüfusun toplam nüfus içindeki oranı, 1950-2100
Kaynak: TÜİK, Genel Nüfus Sayımları, 1950-1990
TÜİK, Nüfus Kestirimleri, 2000
TÜİK, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi, 2010-2024
TÜİK, 2024 Nüfus Projeksiyonları, 2030-2100
Türkiye’nin çocuk nüfus oranının Avrupa Birliği üye ülkelerinden yüksek olduğu görüldü
Avrupa Birliği (AB) üyesi 27 ülkenin çocuk nüfus oranları incelendiğinde, 2024 yılında çocuk nüfus oranının AB ortalaması %17,8 oldu. AB üye ülkeleri içinde en fazla çocuk nüfus oranına sahip olan ülkelerin sırasıyla, %23,0 ile İrlanda, %20,8 ile Fransa, %20,6 ile İsveç olduğu görüldü. Çocuk nüfus oranının en düşük olduğu ülkeler ise sırasıyla, %14,7 ile Malta, %15,1 ile İtalya, %15,7 ile Portekiz oldu. Türkiye’nin çocuk nüfus oranının %25,5 ile AB üye ülkelerinden daha yüksek olduğu görüldü.
Çocuk nüfus oranının Avrupa Birliği üye ülkeleri ile karşılaştırması, 2024
Kaynak: Avrupa Birliği İstatistik Ofisi (Eurostat) bilgi tabanı, 2024
TÜİK, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi, 2024
Çocuk nüfus oranının en yüksek olduğu vilayet Şanlıurfa oldu
ADNKS sonuçlarına nazaran vilayetlerin toplam nüfusları içindeki çocuk nüfus oranları incelendiğinde, 2024 yılında en yüksek çocuk nüfus oranına sahip olan vilayet, %43,8 ile Şanlıurfa oldu. Şanlıurfa vilayetini %39,8 ile Şırnak, %37,4 ile Ağrı, Mardin ve Muş izledi.
Çocuk nüfus oranının en yüksek ve en düşük olduğu 10 vilayet, 2024
Kaynak: TÜİK, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi, 2024
Çocuk nüfus oranının en düşük olduğu vilayet, %16,4 ile Tunceli oldu. Tunceli vilayetini %17,3 ile Edirne ve %18,0 ile Kırklareli izledi.
İllere nazaran çocuk nüfus oranı, 2024
Kaynak: TÜİK, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi, 2024
Türkiye’de 0-17 yaş kümesinde en az bir çocuk bulunan hanehalkı oranı %42,8 oldu
ADNKS sonuçlarına nazaran 2024 yılında toplam hanehalkı sayısı 26 milyon 599 bin 261 oldu. Hanelerin %42,8’inde 0-17 yaş kümesinde en az bir çocuk bulunduğu görüldü. Bu hanelerin vilayetlere nazaran dağılımı incelendiğinde, 0-17 yaş kümesinde en az bir çocuk bulunan hanehalkı oranının en yüksek olduğu ilin %68,5 ile Şanlıurfa, en düşük olduğu ilin %28,2 ile Tunceli olduğu görüldü.
Hanelerin %19,0’ında 0-17 yaş kümesinde bir çocuk, %14,6’sında iki çocuk, %6,0’ında üç çocuk, %2,0’ında dört çocuk, %1,1’inde ise beş ve daha fazla çocuk bulunduğu görüldü.
Çocuk nüfusun 2024 yılında %29,6’sının 10-14 yaş kümesinde yer aldığı görüldü
Çocuk nüfus yaş kümesine nazaran incelendiğinde, 2019 yılında çocuk nüfusun %27,7’sinin 0-4 yaş kümesinde, %28,2’sinin 5-9 yaş kümesinde, %28,0’ının 10-14 yaş kümesinde ve %16,0’ının 15-17 yaş kümesinde yer aldığı görülürken, 2024 yılında %23,3’ünün 0-4 yaş kümesinde, %29,3’ünün 5-9 yaş kümesinde, %29,6’sının 10-14 yaş kümesinde ve %17,8’inin 15-17 yaş kümesinde yer aldığı görüldü.
Yaş kümesine nazaran çocuk nüfus oranı, 2019, 2024
Kaynak: TÜİK, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi, 2019, 2024
Grafikteki sayılar, yuvarlamadan ötürü toplamı vermeyebilir.
Canlı doğan bebek sayısı 2023 yılında 958 bin 408 oldu
Doğum İstatistiklerine nazaran 2023 yılında canlı doğan bebek sayısı, 958 bin 408 oldu. Doğan bebeklerin 491 bin 361’i erkek, 467 bin 47’si ise kız oldu. Canlı doğan bebeklerin %96,7’sini tekil, %3,1’ini ikiz, %0,1’ini ise üçüz ve daha fazla çoğul doğumlar oluşturdu.
Sağlık Bakanlığı verilerine göre hastanede gerçekleşen doğumların oranı, 2010 yılında %91,6 iken 2023 yılında %97,5 oldu. Beşli karma aşı (DPT+IPV+Hib) 3 doz ile aşılama oranı 2022 yılında %99,5 iken 2023 yılında %98,8 oldu.
Beklenen ömür mühleti 15 yaşındaki çocuklar için 63,5 yıl oldu
Hayat Tabloları, 2021-2023 sonuçlarına nazaran doğuşta beklenen ömür müddeti, Türkiye geneli için 77,3 yıl, erkekler için 74,7 yıl ve bayanlar için 80,0 yıl oldu.
Türkiye’de 7 yaşına ulaşan bir çocuğun kalan hayat mühletinin ortalama 71,3 yıl, erkek çocuklar için 68,7 yıl ve kız çocuklar için 73,9 yıl olduğu görüldü. Çalışma çağının başlangıcı olan 15 yaşındaki çocuklar için bu mühlet 63,5 yıl oldu. Erkek çocuklar için bu müddet 60,9 yıl iken kız çocuklar için 66,1 yıl oldu. Bu yaş için kız ve erkek çocuklar ortasındaki beklenen hayat mühleti farkının 5,2 yıl olduğu görüldü.
Yaşa ve cinsiyete nazaran çocuklarda beklenen ömür müddeti, 2021-2023
Kaynak: TÜİK, Hayat tabloları, 2021-2023
Bebeklere konulan en tanınan erkek ismi Alparslan, kız ismi Defne oldu
ADNKS sonuçlarına nazaran 2024 yılında doğan bebeklere konulan en tanınan erkek bebek isimleri, Alparslan, Göktuğ ve Yusuf; en tanınan kız bebek isimleri ise Defne, Asel ve Zeynep oldu. Doğan erkek bebeklerin 8 bin 88’ine Alparslan, 5 bin 683’üne Göktuğ, 4 bin 880’ine Yusuf, kız bebeklerin 7 bin 466’sına Defne, 7 bin 347’sine Asel, 6 bin 540’ına ise Zeynep ismi verildi.
Türkiye’de 2024 yılında 0-17 yaş kümesindeki çocuklarda en çok kullanılan erkek çocuk isimlerinin Yusuf, Mustafa ve Ömer; kız çocuk isimlerinin ise Zeynep, Elif ve Ecrin olduğu görüldü.
Çocuk bağımlılık oranı 2024 yılında %30,6 oldu
Toplam yaş bağımlılık oranı, 15-64 yaş kümesinde çalışma çağındaki her 100 kişi başına düşen, 0-14 ile 65 ve üzeri yaş kümesindeki kişi sayısı olarak tanımlanır. ADNKS sonuçlarına nazaran 2024 yılında toplam yaş bağımlılık oranı %46,1 oldu. Yaş kümesi 15-64 olan her 100 kişi başına düşen, 0-14 yaş kümesindeki çocuk sayısını söz eden çocuk bağımlılık oranı ise %30,6 olarak gerçekleşti.
Çocuk bağımlılık oranı, 1935-2100
Kaynak: TÜİK, Genel Nüfus Sayımları, 1935-1990
TÜİK, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi, 2007-2024
TÜİK, 2024 Nüfus Projeksiyonları Ana Senaryo, 2030-2100
Beş yaşındaki çocukların net okullaşma oranı %84,3 oldu
Milli Eğitim Bakanlığı Örgün Eğitim İstatistiklerine nazaran okul öncesi eğitim düzeyinde beş yaş net okullaşma oranının, 2022/’23 öğretim yılında %85,0 iken 2023/’24 öğretim yılında %84,3 olduğu görüldü. Beş yaş net okullaşma oranı cinsiyete nazaran incelendiğinde, bu oran erkek çocuklar için %84,5, kız çocuklar için %84,0 oldu.
İlkokul düzeyinde net okullaşma oranı 2023/’24 öğretim yılında %95,0, ortaokul düzeyinde net okullaşma oranı %91,5 ve ortaöğretim düzeyinde net okullaşma oranı %88,0 oldu.
Eğitim düzeyi ve cinsiyete nazaran net okullaşma oranı, 2023/’24
Kaynak: Milli Eğitim Bakanlığı, Milli Eğitim İstatistikleri, Örgün Eğitim, 2023/’24
İlkokul tamamlama oranı %98,7 oldu
Ulusal Eğitim İstatistikleri Bilgi Tabanı sonuçlarına nazaran eğitim kademesi ve cinsiyete nazaran okul tamamlama oranları incelendiğinde, yıllara nazaran bir artış gözlendi. İlkokul tamamlama oranı 2018/’19 eğitim ve öğretim devrinde %98,6 iken bu oran 2023/’24 eğitim ve öğretim periyodunda %98,7 oldu. Ortaokul tamamlama oranı 2018/’19 eğitim ve öğretim devrinde %97,7 iken bu oran 2023/’24 eğitim ve öğretim devrinde %96,5 oldu. Ortaöğretim tamamlama oranı ise %68,1’den %81,2’ye yükseldi.
Ortaöğretim okul tamamlama oranı cinsiyete nazaran incelendiğinde, 2023/’24 eğitim ve öğretim periyodunda bu oranın erkek çocuklar için %79,4, kız çocuklar için %83,0 olduğu görüldü.
Eğitim kademesi ve cinsiyete nazaran okul tamamlama oranı, 2018/’19, 2023/’24
Kaynak: TÜİK, Ulusal Eğitim İstatistikleri Data Tabanı, 2018/’19, 2023/’24
Özel eğitim alan öğrencilerin oranı %3,0 oldu
Milli Eğitim Bakanlığı Örgün Eğitim İstatistiklerine nazaran Türkiye genelinde 2023/’24 eğitim ve öğretim periyodunda örgün eğitime devam eden öğrenci sayısı 18 milyon 710 bin 265 oldu. Bu öğrencilerin %51,3’ünü erkek öğrenciler, %48,7’sini ise kız öğrenciler oluşturdu.
Özel eğitim gerektiren bireylere (işitme, görme, ortopedik ve hafif seviyede zihinsel engelli) hizmet veren, özel olarak yetiştirilmiş çalışanın bulunduğu, geliştirilmiş eğitim programlarının uygulandığı özel öğretim kurumlarında örgün eğitime devam eden öğrenci sayısı ise 559 bin 725 oldu. Özel eğitim alan öğrenciler örgün eğitimdeki öğrencilerin %3,0’ını oluşturdu. Özel örgün eğitime devam eden öğrencilerin %63,0’ını erkek öğrenciler, %37,0’ını ise kız öğrenciler oluşturdu.
Çocukların %94,5’inin sıhhat durumunun “çok düzgün yahut iyi” durumda olduğu görüldü
Gelir ve Hayat Şartları Araştırması, Çocuk Sıhhati ve Yoksunluğu Modülü sonuçlarına nazaran 2024 yılında hanelerde yaşayan 15 yaş ve altı çocukların genel sıhhat durumları incelendiğinde %94,5’inin “çok âlâ yahut iyi”, %4,6’sının “orta”, %0,9’unun ise “kötü yahut çok kötü” olduğu görüldü.
Çocukların en az son 6 ay içinde sıhhat durumlarının günlük faaliyetlerini sınırlama durumları incelendiğinde sıhhat durumu makus yahut çok makûs olan çocukların %53,7’sinin yaşanan sıhhat sorunu nedeniyle günlük faaliyetlerinin çok sınırlandığı, %40,9’unun günlük faaliyetlerinin sınırlandığı, %5,4’ünün ise günlük faaliyetlerinin sınırlanmadığı beyan edildi.
Çocukların genel sıhhat durumları ve günlük faaliyetlerinin sınırlanma seviyesi, 2024
Kaynak: TÜİK, Çocuk Sıhhati ve Yoksunluğu, 2024
Grafikteki sayılar, yuvarlamadan ötürü toplamı vermeyebilir.
Hanehalklarının %9,2’sinde çocuklar maddi yetersizlik nedeniyle yeni giysilere sahip olamadı
Gelir ve Hayat Şartları Araştırması, Çocuk Sıhhati ve Yoksunluğu Modülü sonuçlarına nazaran 2024 yılında, 15 yaş ve altı tüm çocukların yeni giysilere sahip olduğu hanehalkı oranı %88,6 iken maddi yetersizlik nedeniyle çocukları yeni giysilere sahip olamayan hanehalkı oranı %9,2, başka nedenlerle çocukları yeni giysilere sahip olamayan hanehalkı oranı ise %2,2 oldu.
Günde en az bir defa taze meyve ve zerzevat tüketimi yapabilen 15 yaş ve altı çocukların bulunduğu hanehalklarının oranı %86,7, maddi yetersizlikler nedeniyle günde en az bir defa taze zerzevat ve meyve tüketimi yapamayan hanehalkı oranı %10,0, öteki nedenlerle çocukları günde en az bir kere taze meyve ve zerzevat tüketemeyen hanehalkı oranı ise %3,3 oldu.
Çocukları için konuttan uzakta bir haftalık tatil masrafını karşılayabilen hanehalkı oranı %51,2, maddi yetersizlikler nedeniyle meskenden uzakta bir haftalık tatil masrafını karşılayamayan hanehalkı oranı %22,2, öteki nedenlerle konuttan uzakta bir haftalık tatil masrafını karşılayamayan hanehalkı oranı ise %26,6 oldu.
Hanehalklarının gereksinim kümelerine sahip olma durumu, 2024
Kaynak: TÜİK, Çocuk Sıhhati ve Yoksunluğu, 2024
Grafikteki sayılar, yuvarlamadan ötürü toplamı vermeyebilir.
Çocukların İnternet kullanım oranı 2024 yılında %91,3 oldu
Çocuklarda Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması sonuçlarına nazaran İnternet kullanım oranı, 6-15 yaş kümesindeki çocuklar için 2021 yılında %82,7 iken 2024 yılında %91,3 oldu. İnternet kullanımı cinsiyete nazaran incelendiğinde, erkek çocukların İnternet kullanım oranı 2021 yılında %83,9 iken 2024 yılında %92,2, kız çocukların İnternet kullanım oranı ise 2021 yılında %81,5 iken 2024 yılında %90,3 olduğu görüldü.
Cinsiyete nazaran çocukların İnternet kullanım oranı, 2021, 2024
Kaynak: TÜİK, Çocuklarda Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması, 2021, 2024
Çocuklar interneti en fazla görüntü izleme gayesi ile kullandı
Çocuklarda Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması sonuçlarına nazaran 2024 yılında, nizamlı İnternet kullanan 6-15 yaş kümesindeki çocukların İnternet aracılığı ile yürüttüğü faaliyetlerde, İnternet üzerinden görüntü izleme %83,9 ile birinci sırayı alırken, %75,0 ile ödev, öğrenme yahut çevrim içi derslere katılma ikinci sırada yer aldı. Bunu, %72,7 ile oyun oynama yahut oyun indirme, %72,6 ile toplumsal medya izledi. Çocukların İnternette en az yürüttüğü faaliyet ise %13,2 ile e-posta gönderme yahut alma oldu.
Düzenli internet kullanan çocukların İnternet kullanım maksatları, 2024
Kaynak: TÜİK, Çocuklarda Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması, 2024
Yaş kümesi 15-17 olan çocukların işgücüne katılma oranı %24,9 oldu
Hanehalkı İşgücü Araştırması 2024 yılı sonuçlarına nazaran 15-17 yaş kümesindeki çocukların işgücüne katılma oranı %24,9 oldu. İşgücüne katılma oranı cinsiyete nazaran incelendiğinde, bu oran erkek çocuklar için %35,6, kız çocuklar için %13,7 olduğu görüldü.
Resmi kız çocuk evlilikleri azaldı
Evlenme İstatistiklerine nazaran 16-17 yaş kümesinde olan kız çocuklarının resmi evlenmelerinin toplam resmi evlenmeler içindeki oranı 2002 yılında %7,3 iken bu oran 2024 yılında %1,6’ya düştü. Başka taraftan, tıpkı yaş kümesinde olan erkek çocukların resmi evlenmelerinin toplam resmi evlenmeler içindeki oranı 2002 yılında %0,5 iken bu oran 2024 yılında %0,1 oldu.
Cinsiyete nazaran çocuk evlenmelerinin toplam evlenmeler içindeki oranı, 2002-2024
Kaynak: TÜİK, Evlenme İstatistikleri, 2002-2024
Babası vefat etmiş çocukların sayısı 258 bin 515 oldu
ADNKS sonuçlarına nazaran 2024 yılında 21 milyon 817 bin 61 çocuk nüfusun içinde babası vefat etmiş çocuk sayısının 258 bin 515, annesi vefat etmiş çocuk sayısının 81 bin 373, hem annesi hem de babası vefat etmiş çocuk sayısının ise 5 bin 276 olduğu görüldü.
Koruyucu aile yanında bakımı sağlanan çocuk sayısı 10 bin 430 oldu
Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığının bilgilerine nazaran 2024 yılında Türkiye genelinde kuruluş bakımı altında bulunan çocuk sayısının 15 bin 135 olduğu görüldü. Mevcut esirgeyici aile sayısı 8 bin 719, esirgeyici aile yanında bakımı sağlanan çocuk sayısı ise 10 bin 430 oldu. Evlat edindirilen çocuk sayısı 2024 yılında 589 oldu.
Boşanma davaları sonucu, velayeti anneye verilen çocukların oranı %74,4 oldu
Boşanma İstatistiklerine nazaran 2024 yılında boşanan çiftlerin sayısı 187 bin 343 oldu. Katılaşan boşanma davaları sonucunda 186 bin 536 çocuk velayete verildi. Çocukların velayetinin %74,4’ünün anneye, %25,6’sının ise babaya verildiği görüldü.
Çocuklar en fazla dışsal yaralanma ve zehirlenmeler nedeniyle hayatını kaybetti
Ölüm ve Vefat Nedeni İstatistiklerine nazaran 2023 yılında 1-17 yaş kümesinde çocuk vefatları en fazla, dışsal yaralanma ve zehirlenmeler nedeniyle gerçekleşti. Kelam konusu nedenle hayatını kaybeden 1-17 yaş kümesindeki çocuk sayısı, 2023 yılında 13 bin 43 oldu. Hudut sistemi ve duyu organları hastalıkları nedeniyle 866 çocuk, âlâ huylu ve makûs huylu tümörler nedeniyle 671 çocuk, dolanım sistemi hastalıkları nedeniyle 403 çocuk hayatını kaybetti.
Ölüm nedeni ve yaş kümesine nazaran ölen çocukların oranı, 2023
Kaynak: TÜİK, Mevt ve Mevt Nedeni İstatistikleri, 2023
Grafikteki sayılar, yuvarlamadan ötürü toplamı vermeyebilir.
Bebek vefat suratı binde 10,0 oldu
Ölüm ve Vefat Nedeni İstatistiklerine nazaran 2009 yılında bebek vefat suratı binde 13,9 iken 2023 yılında binde 10,0 oldu. Doğumdan sonraki beş yıl içinde ölme mümkünlüğünü tabir eden beş yaş altı vefat suratı, 2009 yılında binde 17,7 iken 2023 yılında binde 14,5 oldu.
Bebek ve beş yaş altı mevt suratı, 2009-2023
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
