Evlilikte güven yoksa sevgi buharlaşıyor!
Evlilikte itimat yoksa sevgi buharlaşıyor!
Evliliğin bir aşk yuvası değil, bir inanç yuvası olduğunu tabir eden Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü, Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Eğer bağlantıda itimat oluşturulamazsa, sevgi vakitle buharlaşır. Bu nedenle evlilikte en kıymetli sihirli söz sevgiden evvel inanç olmalıdır.” dedi.
Aile teorilerine nazaran, evlilik ve ailenin toplumsal bir sistem olduğunu, sağlıklı bir biçimde yürütülmesi gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Tarhan, “Aile içinde ortak emeller belirlemek, çatışma tahliline yönelik tesirli bağlantı yolları oluşturmak gerekir.” diye konuştu.
Evliliklerde arabuluculuk sistemine gereksinim olduğunu gösterdiğini kaydeden Tarhan, “Türkiye’de evlilikte arabuluculuk konusunda önemli bir eksiklik kelam konusu. Bayan ve erkek ortasında doğal olarak vakit zaman uyuşmazlıklar yaşanır. Aile içindeki uyuşmazlıkları çözmek için de arabuluculuk sistemi tesirli olabilir.” dedi.
Prof. Dr. Nevzat Tarhan, ‘Aile Yılı’ kapsamında ‘Aile ve Önemi’ konusunda dikkat alımlı değerlendirmelerde bulundu.
Evliliğin en büyük düşmanı ben merkezcilik
Prof. Dr. Nevzat Tarhan, evliliklerde iki tarafın yüzde 100 uyumlu olmasının beklenmediğini, evlilik olgunluk ölçeğinde yüzde 70-80 oranında denklik arandığını lisana getirerek, “Yani, birbirinin tıpatıp birebiri olmak değil, biyolojik (sağlık), toplumsal, kültürel, ekonomik düzey ve hayat ideolojisi olarak denklik olması değerlidir. Bu alanlarda denklik varsa, şahıslar sıkıntılar çıktığında bu sorunları daha kolay çözebilirler. Birbirinin birebiri olan şahıslar ise bir müddet sonra birbirlerinden soğuyabilirler. Evlilikte yalnızca sevgi yetmez; sevgiyle birlikte bağlanma ve sağlıklı iş birliği de olması gerekir. Sevgi ve iş birliği olduğunda, ömür uzunluğu sürecek keyifli evlilikler ortaya çıkar. Evliliğin en büyük düşmanı ben merkezciliktir. Yanlışsız kişi empatik bir münasebet kurabilen kişidir.” dedi.
Sürekli kusur görmek ve daima bunları lisana getirmek alakaya ziyan verir
Gençlere ‘evlilikten evvel gözünüzü dört açın, evlendikten sonra yarım açın’ dediğini söz eden Tarhan, “Evlenmeden evvel bütün kaidelerin birbirine uyup uymadığını araştırmak değerli olsa da evlendikten sonra artık birbirinin gözlerine bakan değil, birlikte aynı maksada bakan kişiler olmak gerekiyor. Evliliği bir gemiye benzetirsek, o gemiye binen şahısların kendi çıkarlarından çok geminin ve hasebiyle tüm yolcuların faydasını düşünmesi gerekir. Daima kusur görmek ve daima bunları lisana getirmek münasebete ziyan verir. Gemi kaptanı bir yanılgı yaptı diye gemiyi batırmazsınız. Çok yansılar verilmemeli. Bu noktada zihinsel esneklik çok değerli. Evliliğin düşmanlarından biri de inatçılık ve niyet katılığıdır. Bu türlü bireyler, zihinsel esneklik gösteremedikleri için evliliklerinde kusur yaparlar.” diye konuştu.
Romantizm devri 6 haftadan 2 seneye kadar sürebiliyor
Evlilikte üç devir olduğunu, romantizm devri olan birinci periyodun altı haftadan iki seneye kadar sürebildiğini kaydeden Tarhan, “Daha sonra güç çatışması ve kişilik çatışması periyodu başlar; egolar devreye girer. Şayet şahıslar bu devirde şanslıysa yahut akıllı tahliller bulabiliyorlarsa, bağlılık periyodu ortaya çıkar ve ömür uzunluğu sürecek memnun evlilikler ortaya çıkabilir. Tahminen de en kıymetli soru, romantizm devrinin neden bittiği yahut neden buharlaştığı olabilir. Romantizm periyodu çoklukla evlendikten sonra çocuk sahibi olunmasıyla sona erer. Bayan, kendini çocuğa adar; zihinsel ve duygusal yatırımını çocuğa yapar. Erkek de işine ağırlaşır. Bu durum, duygusal uzaklığın açılmasına neden olur. Birebir meskende yaşasalar bile, ortalarında bir uzaklık oluştuğu için soğuma başlar.” biçiminde konuştu.
Kadın ve erkeğin beyin işlevleri da farklı çalışıyor
Prof. Dr. Nevzat Tarhan, bayan ve erkeğin biyolojik olarak eşit olmadığını lakin hak ve fırsatlar açısından eşit kıymetlendirilmesi gerektiğini lisana getirerek, şöyle devam etti:
“Toplumsal eşitliği bu formda anlamak gerekir. Biyolojik farklılıklar açıktır. Bayan bedeninde yaklaşık 4 kilogram, erkek bedeninde ise 6 kilogram kan dolaşır. Beyin işlevleri da farklı çalışır. Sol beyin erildir, sağ beyin dişildir ve ön beyin ise bu ikisi ortasında istikrar sağlar. Sol beyin (eril beyin): Mantık, muhakeme, tahlil, konuşma, hesaplama üzere fonksiyonlardan sorumludur. Sağ beyin (dişil beyin): Hisler, heyecanlar, müzik, sanat, estetik üzere alanları yönetir. Ön beyin: Bu iki yapıyı istikrarlar ve bir kaptan köşkü üzere çalışır.”
Stres durumunda da bayan ve erkek beyinleri farklı yansılar veriyor
Stres durumunda da bayan ve erkek beyinlerinin farklı reaksiyonlar verdiğini söyleyen Tarhan, “Erkek beyni, gerilim altında zihinsel bir sığınağa çekilir, konuşmak istemez ve sonuç odaklı düşünmeye yönelir. Bayan beyni ise gerilim anında yalnızlığı gidermek için paylaşma gereksinimi hisseder ve konuşarak rahatlamaya çalışır. Bu doğal farklılıklar bazen bağlantıda çatışmalara yol açabilir. Her iki taraf da gerilimli olduğunda, biri içine kapanırken başkası konuşmak isteyebilir. Bu çeşit durumlarda, karşı tarafın gerilimli olduğu fark edildiğinde, sorunu çabucak çözmeye çalışmak yerine uygun vakit ve tabanda ele almak daha sağlıklı olacaktır. Evliliklerde bazen fırtınalara fırsat vermek gerekir. Fırtınasız bir evlilik elbette hoş olurdu, lakin bu pek mümkün değildir. Değerli olan, bu fırtınaları nasıl yöneteceğimizi bilmek ve sağlıklı irtibat kurabilmektir. Fırtınasız evlilik beklemek güzel olurdu lakin mümkün değil.” dedi.
Kadın ve erkek ortasındaki ilişki bir iş birliği yerine bir güç savaşına evrildi
1960’lı yıllarda bayanın özgürleşme hareketinin başladığını belirten Prof. Dr. Tarhan, “Bu hareket, hakikat ve yararlı bir süreçti zira sanayi devrimleriyle birlikte fizikî güç değil, zihinsel güç ön plana çıktı. Zihinsel güç açısından bayan ve erkek aslında eşittir. Bu durumda hem aile hayatında hem de toplumsal hayatta bayan ve erkeğin rol alma açısından eşit haklara sahip olması gerekir. Lakin, birtakım gelenekler bu eşitliği engelliyordu. Feminizm hareketi, başlangıçta bayanın özgürleşmesini hedefleyen olumlu bir çıkış noktasıydı, fakat vakitle kadın-erkek münasebetini bir çabaya dönüştürdü. Bayan ve erkek ortasındaki ilişki bir iş birliği yerine bir güç savaşına evrildi. Bayan erkek bağı rekabetçi bir alaka değil, tamamlayıcı alaka olmalı. Birbirini tamamlayanlar keyifli evlilik yaparlar. Bütün iş birbirini tamamlamak.” tabirinde bulundu.
Evlilikte bağlantı bazen güç çabasını dönüyor
Prof. Dr. Nevzat Tarhan, egolar çarpışırken, iki tarafın da kendine mahsus bir savaş stratejisi olduğunu ve birinin öfkeyi savaş stratejisi olarak kullandığını, böylelikle karşı tarafı değersizleştirerek, ses tonunu yükselttiğini ve tartışmayı güç gayretine çevirdiğini, bunu da erkeklerin daha sık yaptığını anlatarak, “Peki, bayanların en yaygın savaş stratejisi nedir? Bayanlar hislerini denetim etmekte zorlanabilir ve bu türlü bir durumda, şayet eşinin bağırmasına karşılık o da bağırırsa, bu kısır döngüye dönüşür. Birtakım yaklaşımlar, ‘O bağırıyorsa sen de bağır, o tabak fırlatıyorsa sen de fırlat’ üzere telaffuzları savunabilir. Lakin bu tıp bir reaksiyon, aile içinde ‘orman kanunlarının’ geçerli olmasına yol açar. Orman kanunlarında güçlü olan zayıfı ezer ve fizikî güç erkeklerde daha fazla olduğu için bu, vakitle şiddetle sonuçlanabilir. Meğer burada akıllı strateji nedir? Her iki taraf da eşinin karşılanmayan muhtaçlığını anlamaya çalışmalıdır. Bayanlar için en büyük gereksinimlerden biri, eşlerinin onlar için çaba ettiğini, aileleri için risk aldığını ve geleceği için uğraş gösterdiğini hissetmektir. Bunu gördüğünde, kendini inançta hisseder.” halinde konuştu.
Evlilik itimat yuvası olmalı
Evliliğin bir aşk yuvası değil, bir inanç yuvası olduğunu tabir eden Tarhan, “Eğer münasebette inanç oluşturulamazsa, sevgi vakitle buharlaşır. Bu nedenle evlilikte en kıymetli sihirli söz sevgiden evvel inanç olmalıdır. Aile teorilerine nazaran, evlilik ve aile toplumsal bir sistemdir. Tıpkı tabiattaki ekosistemler üzere, sağlıklı bir halde yürütülmesi gerekir. Şayet bireyler ego savaşlarına girerse, hisleriyle hareket ederse, mantıklı düşünemez ve alakalar ziyan görür. Otomatik yansılar yanılgı yaptırır. Lakin derin düşünerek ve sağlıklı bir biçimde hareket etmek, insanı daha yanlışsız kararlar almaya yönlendirir. Bu yüzden aile içinde ortak emeller belirlemek, çatışma tahliline yönelik tesirli irtibat yolları oluşturmak gerekir. Aile içi oturumlar bu noktada yararlı olabilir. Çift terapilerinde, aile bireylerine haftada bir defa bir ortaya gelerek meseleleri yazmalarını ve sırf o toplantıda konuşmalarını tavsiye ederiz.” diye niyetlerini lisana getirdi.
Aile içinde irtibat yatay olmalı
Aile içinde bağlantının dikey değil, yatay olması gerektiğini kaydeden Tarhan, “Aile içinde koalisyonlar istikrarları bozar. Mesela anne bir çocuğu fiyat, baba başkasını desteklerse, ailede taraflar oluşur. Bu durum bir şirketin bölünmesi üzeredir ve huzursuzluk getirir. Gerçek olan yatay koalisyon kurmaktır. Yani anne ve baba bir koalisyon oluşturmalı, çocuklar da kendi ortalarında sıkıntıları çözmeye çalışmalıdır. Şayet çözemiyorlarsa, o vakit ebeveynlere başvurmalıdırlar.” dedi.
‘Mutlaka çocuk sahibi olmalıyım’ kanısına saplanmak gerçekçi değil!
Evliliğin çocuk olmadan da güçlü ve manalı olabileceğini lisana getiren Prof. Dr. Tarhan, şöyle devam etti:
“Bu nedenle, ‘mutlaka çocuk sahibi olmalıyım’ niyetine saplanmak gerçekçi değildir. Evlilikte değerli olan, ruhsal ve duygusal kaynakları yanlışsız yönetebilmektir. Şayet bir kişi ‘İleride yalnız kalmamak için çocuk sahibi olmalıyım’ fikriyle evleniyorsa, bu rasyonel bir yaklaşım değildir. Evliliğin beşere sunduğu en büyük ruhsal takviye, yalnızlığı gidermektir. Eşler ortasında inançlı bir alan oluşturmak, meskende huzur bulmak ve en özel hususları paylaşabilecek bir dostluk münasebeti kurmak evliliğin temel taşlarındandır. Eşler ortasındaki bağ, bazen anne-baba bağlarından bile daha derin olabilir. Bu nedenle, bu alakaya özel bir değer verilmeli ve itina gösterilmelidir. Evlilikte ferdî özgürlükler bir noktada birleşerek daha güçlü bir bağ ve manalı bir hayat yaratır. Bu yüzden evlilik, yalnızca bir birliktelik değil, tıpkı vakitte yeni bir hayat biçimidir.”
Boşanma bir seçenek değil, bir sonuçtur!
Evlilikte şayet eşler, “Senden nefret ediyorum fakat çocuk için katlanıyorum” noktasına geldiyse, o konutta yetişen çocuğun sağlıklı bir birey olmasının sıkıntı olduğunu, bu türlü durumlarda, evliliğin devam etmesinin mi yoksa bitirilmesinin mi daha avantajlı olduğunun kıymetlendirilmesi gerektiğini tabir eden Tarhan, “Çift terapilerinde, şayet taraflar ortasında sevgi ve âlâ niyet varsa fakat bağlantı çatışmaları yaşanıyorsa, çoklukla tahlile ulaşılabilir. Fakat sevgi büsbütün bitmişse, evliliği sürdürmek zorlaşır. Şayet tüm uğraşlara karşın evlilik her iki taraf için de ziyan verici hâle gelmişse, boşanma bir seçenek değil, bir sonuçtur. Lakin boşanma, anne ve babalığın sona erdiği manasına gelmez. Eşler, çocuklarının yüksek faydasını gözeterek uygar bir biçimde yollarını ayırabilirler.” dedi.
Çocuk hem anne hem baba için hayatı güzelleştiren bir varlık
Evlenen her bireyin, şayet evlilik olgunluğuna sahipse, anne-baba olgunluğuna da sahip olduğunu kaydeden Tarhan, “Bu yüzden anne-baba olmaktan korkmamalıdırlar. Evlilik, esneklik ve ahenk gerektirir. Yeni bir sistem kurarken geçmiş alışkanlıkları birebir uygulamaya çalışmak evliliği sürdürülebilir kılmaz. İşte bu yüzden evlilik olgunluğu, kişinin geçmişten gelen kalıpları sorgulayıp uyarlayabilmesiyle ilgilidir. Çocuk sahibi olmak da benzeri bir süreçtir. Birtakım şahıslar çocuğu bir tehdit, bir külfet ya da konforlarını bozan bir öge olarak görebilir. Fakat çocuk hem anne hem baba için hayatı güzelleştiren bir varlıktır.” tabirinde bulundu.
Evliliklerde arabuluculuk sistemine gereksinim var
Boşanma istatistiklerine nazaran mahkeme kararıyla boşanmış çiftlerin yüzde 20’sinin daha sonra tekrar bir ortaya geldiğini, bunun da evliliklerde arabuluculuk sistemine muhtaçlık olduğunu gösterdiğini kaydeden Tarhan, “Türkiye’de ise evlilikte arabuluculuk konusunda önemli bir eksiklik kelam konusu. Bayan ve erkek ortasında doğal olarak vakit zaman uyuşmazlıklar yaşanır. Evlilik sürecinde ‘iletişim kazaları’ olabilir. Değerli olan, bu sıkıntıları nasıl birlikte aşabileceğimizi düşünmektir. Aile içindeki uyuşmazlıkları çözmek için de arabuluculuk sistemi tesirli olabilir.
Aşırı denetimci yaklaşımlar, çocuğun benlik hürmetini zedeliyor
Ebeveynliğin çocuğun hayatına tanıklık etmeyi, ona yakın olmayı ve gereksinim duyduğunda takviye sağlamayı gerektirdiğini anlatan Tarhan, “Ancak bu, her şeyine müdahale etmek manasına gelmez. Çocukluk çağı travmalarından biri de çok denetim ve müdahaledir. Çocuğun yeme içme nizamından özel alanına kadar her şeye karışan, hatta tuvalete girdiğinde bile kapısını çalıp ‘Ne yapıyorsun?’ diye soran ebeveynler, çocukta travmatik bir tesir yaratabilir. Evvelce ‘helikopter ebeveynlik’ olarak isimlendirilen bu tavır, günümüzde ‘dron ebeveynlik’ olarak tanımlanıyor. Bu tıp çok denetimci yaklaşımlar, çocuğun benlik hürmetini zedeleyerek onun kendini yetersiz hissetmesine yol açar. Aşırı denetimci ebeveynler tarafından yetiştirilen çocuklar, kendilerini yetersiz hisseder ve risk almaktan kaçınır. Büyük bir kusur yapmadıkça çocuğun tecrübe kazanmasına müsaade verilmelidir. Çocuk yetiştirmek bir sanattır ve öğrenilmesi gereken bir süreçtir.” diye konuştu.
Anne-babanın temel vazifesi, çocuklarının hayatına tanıklık etmek
Kuşak çatışmasının doğal bir durum ve fakat bu çatışmayı en çok yaşayanların çoklukla zihinsel esnekliği olmayan, katı fikirli bireyler olduğunu söyleyen Tarhan, “Anne-babanın temel misyonu, çocuklarının hayatına tanıklık etmek, onlara rehberlik yapmak ve kılavuzluk etmektir; onların yerine karar almak yahut hayatlarını yönetmek değil. Çocuk, meskeni sıcak bir atmosfer ve inançlı bir alan olarak görürse, meskene geldiğinde kendini huzurlu hisseder. Bu sadece çocuklar için değil, anne-babalar ve eşler için de geçerlidir. Şayet bir ailede sevgi ve huzur hâkimse, o konutta yaşayan herkes dış dünyada karşılaşabileceği yanlış alışkanlıklara ya da sıhhatsiz ilgilere karşı daha güçlü olur.” halinde konuştu.
Yanlış bir evlilik yapmaktansa, evlenmemek bazen daha hakikat bir tercih olabilir
Bazı insanların şuurlu olarak yalnızlığı tercih ettiklerini ve bu biçimde keyifli olduklarını lisana getiren Tarhan, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Evlilik, bir mecburilik değildir. Erkekler birden fazla vakit evliliğe daha çok fizikî istikametiyle bakarken, bayanlar romantik bir çerçevede kıymetlendirir. Lakin ülkü olan, evliliğe mana odaklı bir perspektifle yaklaşmaktır. Evlilik, sırf bu cins anlık hazlar üzerine kurulmamalıdır. Temel olan, uzun vadede huzurlu bir gelecek inşa etmek ve birlikte manalı bir hayat sürmektir. Evlilik, hayat seyahatinde bir ülkü doğrultusunda birlikte ilerlemeyi söz eder. Hayatın sonunda, geriye âlâ anılar ve manalı bir hayat bırakmak, birçok insanın temel maksadıdır. Hayatın zorluklarında, insanı en çok destekleyen kişi çoklukla eşidir. Sıkıntı vakitlerde omzuna baş koyabileceğin, seni teselli eden birinin varlığı, evliliğin en değerli yanlarından biridir. Doğal ki herkes evlenmek zorunda değildir. Yanlış bir evlilik yapmaktansa, evlenmemek bazen daha yanlışsız bir tercih olabilir.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
