Başarısızlık değil, gelişim için bir deneyim!
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Uzman Klinik Psikolog İnci Nur Ülkü, karne devrinde çocukların hissettikleri ve bilhassa ailelerin çocuklarıyla bağlantısında kaçınması gerekenler hakkında açıklamalarda bulundu.
Önemli olan sonuç değil, çocukların gösterdikleri çaba!
Karne periyodunda gelen notların her vakit beklendiği üzere olmayabileceğini hatırlatan Uzman Klinik Psikolog İnci Nur Ülkü, “Ancak bu durum, çocukların ya da ergenlerin pahasını belirlemez.” dedi.
Yaz tatilinin, makus geçen bir periyodu telafi etmek, öğrenme eksiklerini fark etmek ve duygusal olarak tekrar toparlanmak için değerli bir fırsat olabileceğini tabir eden İdeal, “Bu süreçte ailelerin odaklanması gereken en değerli şey çocuktaki gelişim ve gayrettir. Unutmayalım ki yalnızca sonuç değil, gösterilen emek de övgüyü hak eder.” biçiminde konuştu.
Sadece notlar üzerinden bedellendirilen çocuklar, sevildiklerini hissetmeyebilir!
Karne periyodunun, birçok ergen için yalnızca akademik muvaffakiyetlerinin kıymetlendirilmesi değil, birebir vakitte ailelerinin, öğretmenlerinin ve arkadaş etrafının onlara bakışını etkileyen kritik bir süreç olduğuna dikkat çeken Uzman Klinik Psikolog İnci Nur Ülkü, “Bu periyotta ergenler, ‘yeterli miyim, başarılı mıyım, ailemi hayal kırıklığına uğrattım mı?’ üzere fikirlerle baş başa kalabilirler. Bilhassa mükemmeliyetçi yapıya sahip ya da daima diğerleriyle kıyaslanan ergenlerde dert, utanç ve değersizlik hisleri artabilir.” dedi.
Ebeveynlerin karneye değil, çocuğun uğraşına odaklanmalarının çok kıymetli olduğunu vurgulayan Dava, “Notlar, çocuğun potansiyelini ya da kişiliğini tam manasıyla yansıtmaz. Karne, bir sürecin yalnızca çıktısıdır. Bu çıktının nasıl oluştuğu, hangi şartlarda muvaffakiyet ya da başarısızlık yaşandığı dikkatle değerlendirilmeli. Ebeveynler çocuklarını yalnızca notlar üzerinden değerlendirdiklerinde, çocuklar şartsız sevildiklerini hissetmeyebilirler. Bu da motivasyon düşüklüğüne, tasaya ve içe kapanmaya neden olabilir. Meğer çocuklarının yanında olduklarını hissettirmek, onları anlamak ve hislerine alan açmak çok daha uzun vadeli tesirler yaratır.” ihtarında bulundu.
Başarısızlık, ferdî bir eksiklik değil, gelişimsel bir tecrübe olarak görülmeli!
“Düşük notlar, çocuklar için başarısızlıkla özdeşleştiğinde özsaygı zedelenebilir.” diyen Uzman Klinik Psikolog İnci Nur Ülkü, bu noktada ebeveyn ve öğretmenlerin çocuklara yaklaşımının hayli kıymetli olduğuna işaret etti.
‘Sen esasen tembelsin’ üzere etiketleyici tabirler yerine, ‘bu devir istediğin üzere gitmemiş olabilir fakat bu yalnızca bir periyottu, önümüzdeki periyot için neler yapabiliriz, onları konuşabiliriz’ üzere geçiciliği vurgulayan ve uğraşa odaklanan sözler kullanmak gerektiğini kaydeden Dava, “Ayrıca çocuğun güçlü istikametlerini hatırlatmak, başarıyı yalnızca akademik notlarla sonlandırmamak ve başarısızlığın ferdî bir eksiklik değil gelişimsel bir tecrübe olduğunu vurgulamak, özsaygının korunmasına yardımcı olur.” dedi.
Yeniden motivasyon için evvel hislere alan açmak gerekir!
Bu periyotta bireylerin dış onaya daha fazla muhtaçlık duyduğunu ve toplumsal karşılaştırmalar ağırlaştığını lisana getiren İdeal, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Başarı, hem aile hem etrafta bir kıymet ölçütü olarak sunulduğunda, ergenler başarısızlık yaşadıklarında bunu şahsî yetersizlik olarak algılayabilirler.
Yeniden motivasyon için evvel hislere alan açmak gerekir. ‘Üzgünüm, istediğin üzere geçmemiş olabilir. Bunu birlikte değerlendirelim’ üzere empatik bir yaklaşım çocuğun tekrar toparlanmasına dayanak olur. Akabinde, maksat belirleme, yapılabilir adımlara bölme ve muvaffakiyet dışındaki gelişim alanlarını da takdir etme, içsel motivasyonun tekrar oluşmasına katkı sağlar.”
Karne periyodu aile-çocuk irtibatını güçlendirmek için bir fırsat…
Bu devirde kimi ailelerde bağlantının daha destekleyici hale gelirken, kimi ailelerde tenkit, kıyaslama ve baskının ön plana çıkabileceğine işaret eden Uzman Klinik Psikolog İnci Nur Ülkü, “Çocuklar, notlarının kâfi olmadığını düşündüklerinde ailelerinden uzaklaşabilir, irtibatı azaltabilir ya da öfke patlamaları yaşayabilir. Meğer bu periyot, çocuğun duygusal muhtaçlığını fark etmek ve bağlantıyı güçlendirmek için bir fırsat olarak da kıymetlendirilebilir.” dedi.
Sosyal medya da çocuklarda yetersizlik hissini tetikleyebilir!
Ailelerin, karne devrinde çocuklarıyla konuşurken kaçınması gereken tabirlere değinen Uzman Klinik Psikolog İnci Nur Ülkü, kelamlarını şöyle tamamladı:
“En çok kullanılan ‘senin yaşındayken ben…’, ‘komşunun çocuğu çok güzel not almış’, ‘bu kadar uğraştım, karşılığı bu mu?’ üzere sözler hem kıyaslama hem de değersizlik duygusu yaratır. Bunun yerine, ‘senin için sıkıntı bir periyottu, bunu birlikte konuşabiliriz’ üzere yapan ve kapsayıcı bir lisan kullanmak gerekir.
Öte yandan toplumsal medya, bilhassa ergenlik devrinde bireylerin kendilerini diğerleriyle karşılaştırmalarına yer hazırlayan güçlü bir mecra haline geldi. Karne periyoduyla ilgili yapılan abartılı muvaffakiyet paylaşımları ya da mizahi aşağılamalar, birtakım ergenlerde yetersizlik, değersizlik ya da utanç hislerini tetikleyebilir. Bu nedenle ailelerin ve yetişkinlerin çocukların mahremiyetini gözetmesi ve muvaffakiyete dair yapılan paylaşımlarda hassas olması önemli.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
