Anksiyete kişinin işlevselliğini bozuyorsa önlem alınmalı!
Üsküdar Üniversitesi NP Feneryolu Tıp Merkezi Uzman Klinik Psikolog Cemre Ece Gökpınar, anksiyete, anksiyete ile baş etme yolları ve tedavi seçenekleri hakkında bilgi verdi.
Belli seviyedeki anksiyete motive edici olabilir…
Anksiyetenin ekseriyetle olumsuz olarak algılanan bir durum olduğunu lisana getiren Uzman Klinik Psikolog Cemre Ece Gökpınar, “Ancak bu olumsuz yaşantılarla, hislerle birlikte vakit zaman bizim için aslında kollayıcı, bizi bir şeylere tedbir almaya bir nevi yönlendiren bir his.” dedi.
Sınav telaşı yaşayan bir kişinin telaşının aşikâr bir seviyede kalmasının kişiyi motive ederek imtihana çalışmak için daha fazla vakit ayırmasını sağladığını söz eden Gökpınar, “Anksiyete kişinin fonksiyonelliğini bozduğu noktada tedbir alınması gerekir. Telaş artık o seviyesi aştığında, çalışmaya yönlendirici değil, tam aksisi konsantrasyonu, odaklanmayı, çalışmayı zorlaştıracak bir noktaya gelir. Bu üzere durumlarda anksiyeteyi denetim etme, anksiyete ile baş etme yollarının değer kazanıyor.” halinde konuştu.
Kaygının kaynağındaki kanıyı fark etmek büyük kıymet taşıyor
Kişilerin çoklukla fonksiyonellikleri bozulmaya başladığında tedavi arayışı içinde olduklarını kaydeden Uzman Klinik Psikolog Cemre Ece Gökpınar, “Kişi bir şeylere karşı kaygı yaşama şikayeti ile bizlere başvurabiliyor. Burada değerli olan, kişinin yaşanan olaya karşı olan niyetleri, yani kişiyi asıl olarak kaygılandıran fikir. Kişi asansöre binerken telaş yaşıyorsa, asansörün kendisi mi, asansörü görmek mi, yoksa ‘ya asansörde kalırsam, ya çıkamazsam, ya birisi gelip beni kurtaramazsa’ üzere o ana ya da o olaya atfettiği kanıların ayırt edilmesi gerekiyor.” dedi.
Kişilerin spesifik bir olayı örnek göstererek yardım istemesinin altında, farklı durumlar bulunabileceğine dikkat çeken Gökpınar, şöyle devam etti:
“Neden, imtihan korkusu olabilir, rastgele bir duruma karşı anksiyete yahut toplumsal anksiyete olabilir. Örneğin, derdi nedeniyle okulda sunum yapamadığını söyleyen birinde kaygılandığı asıl şeyin ne olduğunu anlamaya çalışırız. İstediği kadar uygun performans sergileyememesi ya da tahminen rezil olma korkusu, ‘bildiklerimi aktaramayacağım, herkes benim yetersiz olduğumu düşünecek’ üzere birtakım algılar, kanılar ortaya çıkabiliyor. Tam bu noktada, olayı ve kanıyı ayırt etmek ve o fikrin farkına varabilmek çok büyük kıymet taşıyor. Zira şunu biliyoruz ki o niyetler aslında bizim hislerimizi oluşturuyor. O hisler da bizim sonraki davranışlarımıza ya da o anki davranışlarımıza istikamet veriyor. Münasebetiyle tasayı anlamaya çalışırken öncelikle derdin kaynağındaki kanıyı fark etmek, ayırt etmek çok büyük ehemmiyet taşıyor.”
Telkinler şahısların yetersizlik hislerini pekiştirebilir!
Kaygıyı azaltmak için kitap okumak, bir şeyler izlemek üzere dikkat odağını değiştirecek aktiviteler ile küçük antrenmanlar yapmanın önerilebildiğini kaydeden Uzman Klinik Psikolog Cemre Ece Gökpınar, “Elbette fizikî aktivite genel olarak dert ile baş etmede epeyce tesirli sistemlerden biri.” dedi.
Düşünceyi yönlendirmenin ve fark etmenin ehemmiyetini yineleyen Gökpınar, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Şunu da unutmamak lazım ki düşünmemeye çalışmak çok tesirli bir prosedür değil. Zira bir şeyi düşünmemeye çalıştığınız vakit esasen hâli hazırda düşünüyor oluyorsunuz. Danışanlar da çoklukla etraflarından duydukları bu stil telkinlerden yakınırlar. ‘Düşünmemeye çalış’ yahut ‘bunda kaygılanacak ne var, o denli düşünme’ üzere telaffuzlar, tam aykırısı düzgün hissettirmek yerine vakit zaman bireylerin yetersizlik hislerini da pekiştirebilir. Zira düşünmemek o anda kişinin elinde olan bir metot değil. Kişinin fikirlerinin davranışa dönmesi ya da kaçınmalara dönmesinin engellenmesi kıymetlidir. Hasebiyle bu tip durumlarda aile ve yakın etrafın telkinlerden mümkün olduğunca uzak durup, tasa yaşayan kişiyi anlamaya dinlemeye yönelmesi tavsiye edilir.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
