Vücudunuza kene yapışmışsa zarar vermeyin!
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Dilek Leyla Mamçu, yaz aylarının dehşetli düşü Kırım-Kongo Kanmalı Ateşi hastalığı ve hastalığın bulaş yolları hakkında bilgi verdi ve korunmak için tekliflerde bulundu.
Keneler hayvanlarda hastalık oluşturmuyor, yalnızca insanları etkiliyor!
Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) hastalığına keneler tarafından taşınan Bunyaviridae ailesine bağlı Nairovirüs kümesine ilişkin bir virüsün neden olduğunu aktaran Dr. Dilek Leyla Mamçu, “Ateş, halsizlik, iştahsızlık, kas ağrısı, baş ağrısı, bulantı, kusma, ishal ve ağır hadiselerde kanama üzere bulgular ile seyreder. Ölümlere neden olabilen zoonotik (hayvanlardan insanlara bulaşan) karakterli bir enfeksiyon hastalığıdır.” dedi.
Etken virüsün temel olarak yabani hayvanlarda ve kenelerde bulunduğunu lisana getiren Mamçu, “Virüs kenelerin ısırması sonucu tavşanlara, kimi kuşlara, kemiricilere, sığır, koyun üzere çiftlik hayvanlarına bulaşabilir. Ancak keneler hayvanlarda hastalık oluşturmaz yalnızca insanları tesirler.” biçiminde konuştu.
Çiftlik hayvanlarının kan ve doku temasıyla da bulaşabiliyor!
Kırım Kongo virüsünün insanlara temel olarak, virüs taşıyan kenenin ısırması ile bulaştığını vurgulayan Dr. Dilek Leyla Mamçu, “Bunun dışında, virüs taşıması olası sığır, koyun üzere çiftlik hayvanlarının kan ve dokularıyla temasla da bulaşabilir.” dedi.
Evcil hayvanlardan ısırma-tırmalama yoluyla bulaşmanın ise mümkün olmadığını kaydeden Mamçu, kenelerin bulunduğu alanlarda çalışanlar, piknik yapanlar, avcılar, veterinerler, kasaplar ve sıhhat çalışanlarının risk kümesi içerisinde yer aldıklarını açıkladı.
Şiddetli hadiseler vefatla sonuçlanabiliyor!
Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi hastalığına neden olan virüsün kene ısırması ile alındığında 1-3 gün, kan/doku teması yoluyla alındığında ise 3-13 gün ortasında belirtilerini göstermeye başladığına dikkat çeken Dr. Dilek Leyla Mamçu, “Hastalık belirtileri ortasında; ateş, halsizlik, kas ağrısı, iştahsızlık, bulantı, kusma, ishal bulunur. Cilt ve cilt altı kanamaların dışında, diş eti kanaması, burun kanaması, mide barsak kanaması, idrar yolu kanamaları, beyin ve batın içi kanamalar da görülebilir.” dedi.
Daha ağır seyirli olan hastalık sürecinde ise bulguların daha şiddetli olabileceğini aktaran Mamçu, şunları söyledi:
“Kanamalar daha ön planda olabilir. Şuur değişiklikleri, böbrek yetmezliği ve koma ile vefat gelişebilir. Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi hastalığının ölüm oranı yaklaşık yüzde 10 civarındadır. Hasta hikayesi, laboratuvar ve muayene bulguları ile öteki enfeksiyonlardan ayırt edilebilir.
Hastalığın tedavisinin temelini takviye tedavisi seçenekleri oluşturur. Bugün için hastalıktan korunmaya yönelik aktifliği kanıtlanmış bir aşı yahut etkene sahip spesifik bir ilaç bulunmamakta. Ülkemizde hastalığa karşı aşı geliştirme çalışmaları devam etmekte.”
Vücuttaki keneye ziyan vermek virüs transferini hızlandırabilir!
Kenenin bedenden nasıl çıkarılması gerektiği hakkında da bilgi veren Dr. Dilek Leyla Mamçu, “Kene bir cımbızla, kenenin deriye yapıştığı yerden tutulup sağa sola oynatılarak çok yavaş hareketlerle çivi çıkarır üzere çıkarılmalı.” dedi.
Vücut üzerindeki kenelerin öldürülmemesi yahut patlatılmaması gerektiğinin altını çizen Mamçu, “Keneler üzerine sigara basmak, kolonya, gaz yağı üzere unsurlar dökmek kenenin kasılmasına sebep olarak beden içeriğini kan emdiği bireye aktarmasına sebep olacağı için beden üzerindeki keneye rastgele bir halde ziyan verilmemeli. Kene bedenden çıkartıldıktan sonra, ısırık yeri su ve sabunla temizlenmeli ve daha sonra antiseptik ile silinmeli. Çıkarılamıyorsa en yakın sıhhat kuruluşuna başvurulmalı. Kene bedenden ne kadar kısa müddette çıkarılırsa hastalık riski de o kadar azalır.” açıklamasını yaptı.
Kenelerin bedene girmesini engellemek için tedbir alınmalı!
Kırım Kongo Kanamalı Ateşi hastalığı hadiselerinde, Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı verilerine göre artış olmadığını tabir eden Dr. Dilek Leyla Mamçu, “Ancak, tarla, bağ, bahçe, orman ve piknik alanları üzere kene tarafından riskli yerlere gidilirken, kenelerin bedene girmesini engellemek gayesiyle mümkün olduğu kadar bedeni örten giysiler giyilmeli, pantolon paçaları çorapların içerisine sokulmalı ve ayrıyeten kenelerin elbise üzerinde rahat görülebilmesi için açık renkli kıyafetler tercih edilmeli.” dedi.
Oturulacak yerlere de açık renkli örtü serilmesini öneren Mamçu, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Hayvanların üzerindeki keneye, hayvanların kan ve idrarına çıplak elle dokunulmamalı. Riskli alanlardan döndükten sonra kene olup olmadığını görmek için bedenin ve elbiselerin her yerine dikkatlice bakılmalı. Bedenin bilhassa diz gerisi, koltuk altları, kulak gerisi, ense, saç tabanları ve kasıklar dâhil denetim edilmeli ya da ettirilmeli.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
