“İzmir Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları’ndan 2024-2025 Tiyatro Sezonu’na ilişkin değerlendirme”

İzmir Büyükşehir Belediyesi Kent Tiyatroları (İzBBŞT), 2024-2025 tiyatro döneminde izleyiciyle buluşturduğu oyunlar, gerçekleştirdiği turneler ve ulaşmış olduğu seyirci sayısıyla dikkat alımlı bir muvaffakiyete imza attı.
Eylül 2024’te Genel Sanat Direktörlüğü misyonuna Levent Üzümcü’nün getirilmesinin akabinde yeni bir vizyonla döneme hazırlanan İzBBŞT, Ekim ayında perdelerini açtı. Yeni dönemde “Rüstemoğlu Cemal’in Tuhaf Hikayesi”, “Çok Tuhaf Soruşturma”, “Demokrasi Gemisi” ve “Şehirler Yollar Hikâyeler” isimli dört yeni oyunla İzmirli sanatseverlerin karşısına çıkan İzBBŞT, dönem boyunca ikisi çocuk oyunu olmak üzere toplam 9 farklı oyun sahneledi. 
Bu dönemde beş ilçeyi kapsayan turnelerle birlikte toplamda 144 gösterim gerçekleştirildi. Bu gösterimlerde toplam 35.773 seyirciye ulaşıldı.
İzBBŞT Öğretmenler Günü, Bayanlar Günü, Nazım Hikmet’in mevt yıldönümü üzere özel günlerde de fiyatsız özel aktifler düzenledi. Son olarak Nazım Hikmet’in vefat yıldönümünde Nazım Hikmet’in “Kuvâyi Ulusala Destanı” dinleti formunda izleyicilerle buluştu. Bu periyotta İzBBŞT toplumsal sorumluluk projeleri ile de İzmirlilerle buluştu. İzBBŞT oyuncularının sahnelediği, oyunda kullanılan ve çocuklara da dağıtılan kuklaların İzBBŞT teknik işçisi tarafından üretildiği “Kendini Arayan Zürafa” isimli kukla oyunu, İzBB Mercek Projesi ve Kütüphaneler Şube Müdürlüğü katkıları ile ortaöğretim seviyesindeki çocuklarımıza ulaştı. Ayrıyeten, kentimizdeki çocuk hastanelerinin onkoloji servislerinde tedavi gören çocuklarımızın, fizikî sıhhatlerine kavuşma uğraşlarına dayanak olmak, onlara moral kazandırmak emeliyle İzBBŞT oyuncularının hazırladığı şovlarla çocuklarımızın yanında olmaya hazırlanıyor.  Buluşmaların birincisi önümüzdeki günlerde gerçekleşecek. Bu ziyaretlerin periyodik olarak düzenlenmesi planlanıyor.
2024-2025 Sezonunda öbür vilayetlerdeki kent tiyatroları ile bağını kuvvetlendirmek için adım atan İzBBŞT “Oyun Değişim Programı”nı başlattı. Bu kapsamda birinci mutabakat metni Bursa Kent Tiyatrosu ile imzalandı. Protokol kapsamında Bursa BB Kent Tiyatrosu’nun “Süleyman ve Öbürsüler” isimli oyunu İzBBŞT İsmet İnönü Sahnesi’nde İzmirli seyircilerle buluşurken. İzBBŞT de “Yolcu” isimli oyununu Bursa Tayyare Kültür Merkezi’nde Bursalı seyircilerin beğenisine sundu. 2025-2026 sezonunda başta Eskişehir BB Kent Tiyatroları olmak üzere, öteki vilayetlerle de emsal mutabakatların sağlanması planlanıyor. 
Bunların yanı sıra, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Cemil Tugay’ın kent vizyonu altında ortaya koyduğu eserler ve projelerle İzmir’deki kültür ve sanat hayatına değerli katkılar sağlayan İzmir Kent Tiyatroları’nın yıllık olağan Danışma Kurulu toplantısı iki başka oturumda gerçekleşti. 
İlk oturum Akdeniz Akademisi Toplantı salonunda belediye bürokratları ve Danışma Kurulu üyeleri ortasında gerçekleşirken ikinci oturum Ahmed Adnan Saygun Sanat Merkezi’nde (AASSM) hibrit olarak gerçekleşti. Toplantıya İzBB Lideri Dr. Cemil Tugay, İzmir Büyükşehir Belediyesi Kent Tiyatroları Genel Sanat Yönetmeni Levent Üzümcü, Genel Sekreter Yardımcısı Prof. Dr. Pınar Okyay, Kültür ve Sosyal İşler Dairesi Başkanı Yener Ceylan ile İzBBŞT Şube Müdürü İlayda Akbıyık’ın yanı sıra Danışma Kurulu üyeleri Prof. Dr. Semih Çelenk, Dr. Efdal Sevinçli, Cem İdiz, Zeynep Altıok Akatlı, Hakan Dündar, Doç. Dr. Kadir Çevik, Müjdat Albak, Orhan Alkaya ve İzBBŞT Yöneticileri katılmıştır. 
Bu toplantılar sonucunda Müşavere Konseyinin da önerisi ile aşağıdaki bilgilendirmenin yapılması kararlaştırılmıştır. 
İzBBŞT, kuruluşundan itibaren kamu hizmeti anlayışıyla yürüttüğü sanatsal faaliyetlerini, şeffaflık ve katılımcılık prensipleri doğrultusunda sürdürmektedir. 
2024 yılı Eylül ayında, İzBBŞT Genel Sanat Direktörlüğü (GSY) için açılan müracaat süreci sonucunda Sayın Levent Üzümcü’nün GSY olarak görevlendirilmesi uygun görülmüştür. Sayın Üzümcü’nün atama süreci, yönergede belirtildiği üzere Belediye Başkanlığı tarafından oluşturulan Müşavere Kurulu’nun oybirliğiyle sunduğu önseçimindeki teklifleri ve belediye başkanımızın atamasıyla tamamlanmıştır.
Danışma Kurulu, İzBBŞT’nin idare organları ortasında yer almamaktadır. Konseyimizde ve tiyatro etraflarındaki değerlendirmelerde İstişare Kurulu’nun vakit zaman bir “vesayet organı” üzere algılanması nedeniyle bu konunun netleştirilmesi gerekmektedir. Danışma Kurulu, Belediye Başkanlığı’na bağlı, sırf kıymetlendirme, raporlama ve teklif sunma vazifesine sahip istişari bir organdır. Karar yetkisi bulunmamakta olup, Kent Tiyatrosu’nun idari ya da sanatsal karar alma süreçlerine müdahil değildir. Heyet üyeleri bu vazifeleri karşılığında rastgele bir maaş almamakta; sadece sundukları dönemsel raporlar karşılığında raportörlük fiyatı almaktadır.
Tiyatronun idare konseyindeki biçimsel değişimin evvelki periyoda nazaran tiyatronun özerk yapısını zedelediğine ve karar alma düzeneğini bürokrasi lehine değiştirdiğine yönelik argümanlar ise fiili durumu yansıtmamaktadır. Yeni Yönetim Kurulu yapısında; Genel Sekreter Yardımcısı, Kültür ve Sosyal İşler Dairesi Başkanı, Şube Müdürü’nün yanında Genel Sanat Yönetmeni, GSY Yardımcısı ve kurum çalışanlarının oylarıyla belirlenen oyuncu, teknik işçi ve bağlantı ünitelerinden 4 temsilci yer almaktadır. Bu yapılanmayla tiyatro çalışanlarının temsilinin güçlendirilmesi ve karar alma süreçlerine aktif iştirak sağlanması hedeflenmiştir. 
Sayın Levent Üzümcü, vazifeye başladığı tarihten itibaren kamu kaynaklarının daha aktif ve verimli kullanımı maksadıyla birtakım yapısal değişiklikler gerçekleştirmiştir. Bu kapsamda, ihaleye dayalı üretim modelinin yarattığı bürokratik ve mali yüklerin azaltılması için tiyatroya ilişkin üretim atölyelerinin kurulmasına yönelik çalışmalar başlatılmış ve kısa müddette olumlu sonuçlar alınmıştır. İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Cemil Tugay’ın da katıldığı son yapılan Danışma Kurulu toplantısında, bu atölyelerin acilen hayata geçirileceği ve İzBBŞT’ye içinde sahneleri, prova salonları ve idare ofislerinin bulunduğu müstakil bir tiyatro binasının süratle kazandırılması için çalışmalara başlanacağı tarafında kendisi tarafından kelam verilmiştir.
İzBBŞT’nin bir öbür gayesi de tiyatro sanatını kentin tüm bölgelerine yaymak ve erişilebilirliği artırmaktır. Bu doğrultuda Karşıyaka, Buca, Balçova ve Bornova’da sistemli temsiller yapılması hedeflenmekte olup, bu emelle 2024 yılı içerisinde imtihanla 20 oyuncu ve 14 teknik işçi istihdam edilmiştir. Bu süreç, liyakate dayalı, şeffaf bir imtihanla gerçekleştirilmiş ve kurum takımı nitelikli biçimde genişletilmiştir.
Bu yeni takımın yüklü olarak vazife alması ile  “Şehirler, Yollar, Hikâyeler” isimli oyunun 30 Mayıs 2025’te prömiyeri gerçekleştirildi. Oyunun en dikkat cazibeli özelliği, 7’den 70’e, hatta Türkçe bilmeyen izleyiciler tarafından bile çarçabuk anlaşılabilir biçimde hazırlanmış olması. Jacques Lecoq’un fizikî tiyatroya dayalı pedagojisinden ilhamla geliştirilen üretim, bu istikametiyle sırf Türkiye’de değil, dünya genelinde de örnekleri az bulunan özel bir tiyatro yapıtı olma niteliği taşıyor.
İzBBŞT, 2025-2026 sezonuna yönelik hazırlıklarına da tüm süratiyle devam ediyor. Yeni dönemde sahneleyeceği oyunlar ortasında dünya tiyatrosunun değerli klasiklerinden ve çağdaş yapıtlarından uyarlamalar yer alıyor. “Hepimizin Öyküsü – Dario Fo Bayan Oyunları”, “Don Kişot”, “Cadı Kazanı”, “Androcles ve Aslan” yeni dönemde seyircilerle buluşturulmak üzere sahne çalışmalarına başlanmış projeler ortasında yer alıyor.
İzmir Büyükşehir Belediyesi Kent Tiyatroları, hem sanatsal çeşitliliği hem de nitelikli yapımlarıyla İzmir’i çağdaş tiyatronun değerli merkezlerinden biri haline getirmeye kararlılıkla devam ediyor.
Tüm bu süreçte özveriyle çalışan Müşavere Kurulu’na, İzBBŞT takımına, sanatkarlarımıza, teknik ve idari çalışanımıza ve en kıymetlisi seyircilerimize teşekkür ederiz. 

 

 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı